GPVO (22/03/2024) – Nghệ thuật có khuynh hướng mô tả thánh Giuse như một cụ già. Tuy nhiên, một ngoại lệ rất nổi bật là bức hình Giuse của El Greco, nghệ sĩ Tây Ban Nha, mô tả Giuse là một thanh niên cơ bắp, đáng tin cậy; trẻ Giêsu quấn lấy chân ngài. Điều này phù hợp với ngữ cảnh Tin Mừng và tính cách của Giuse, một người trẻ mạo hiểm, ‘dám yêu với tất cả rủi ro!’
Tình yêu luôn đòi hỏi mạo hiểm và chuyện tình Giuse – Maria cũng không nằm ngoài quy luật đó. “Maria có thai”. May thay, nhờ sự can thiệp của sứ thần, Giuse đã yêu với ‘đôi mắt mở to’, ‘đôi tai mở rộng’, để ‘dám yêu với tất cả rủi ro’ như Tin Mừng ngày lễ tiết lộ.
Thông thường, cuộc sống không như chúng ta tưởng; đặc biệt trong yêu đương, thật khó để đi từ logic ‘phải lòng một ai’ sang logic một ‘tình yêu trưởng thành’. Nhưng khi những hoài bão xem ra kết thúc, thì chính tại ngõ cụt ấy, tình yêu đích thực bắt đầu bước vào. Thực tế, tình yêu không phải là những gì chúng ta kỳ vọng được người kia đáp ứng; thay vào đó, nó có nghĩa là tôi tự do chọn lựa để chịu trách nhiệm cho cuộc sống của người kia với bất cứ điều gì xảy ra. Đây là trải nghiệm cũng là bài học đắt giá của Giuse!
Trải nghiệm của Giuse cũng có thể là trải nghiệm của bạn và tôi; đó là một mối nguy có thể tồn tại trong hành trình tâm linh của bất cứ người nào. Khi mọi thứ yên ả, xuôi may, cuộc sống tôi như đang thăng hoa; nhưng khi mọi thứ trở nên tồi tệ như vầng mây xám, liệu Chúa có còn yêu tôi không? Và bấy giờ, Giuse là tấm gương cho chúng ta.
Vậy nhờ đâu Giuse có thể tin? Thưa, một lương tâm trong sạch. Tin Mừng nói, “Giuse là người công chính”. Giuse yêu Maria, nhưng sự thật quá khắc nghiệt để có thể vượt qua; và dẫu quan tâm Maria, Giuse vẫn cảm thấy bị phản bội. Nhưng, với một lương tâm trong sạch, Giuse hy sinh ước mơ cưới lấy Maria để ly hôn trong lặng lẽ. Và Thiên Chúa nhìn thấy sự trung thực này, Ngài thổ lộ cho Giuse sự thật về sự chính trực của người thiếu nữ. Một thông điệp ngắn trong mơ đủ để Giuse đón nhận tất cả với sự ngạc nhiên.
Thánh Bernard viết, “Hãy nhớ đến vị tộc trưởng vĩ đại bị bán sang Ai Cập! Thánh Giuse không chỉ nhận tên ông mà còn nhận được sự trong trắng, vô tội và ân phúc của ông. Giuse Cựu Ước ‘giỏi đọc’ giấc mơ; Giuse Tân Ước ‘giỏi tin’ giấc mơ. Giuse Cựu Ước ‘tích trữ ngũ cốc’ cho một dân; Giuse Tân Ước ‘trông coi Bánh Hằng Sống’ cho muôn dân; và còn hơn thế, bảo tồn những gì Chúa hứa cho Abraham và nhà Đavít!”. Các bài đọc hôm nay và Thánh vịnh đáp ca xác nhận, “Dòng dõi Người sẽ trường tồn vạn kỷ!”
“Giuse làm như sứ thần Chúa dạy”. “Trong các Tin Mừng, Giuse xuất hiện như một người mạnh mẽ và can đảm, một người làm việc; tuy nhiên, trong trái tim ngài, chúng ta thấy một sự dịu dàng vô cùng, đó không phải là nhân đức của kẻ yếu đuối mà là dấu hiệu của sức mạnh tinh thần và khả năng quan tâm vì lòng trắc ẩn, vì sự cởi mở chân thành với người khác, vì tình yêu!” – Phanxicô.
Thử hỏi, có ai ‘dám yêu với tất cả rủi ro’ bằng Thiên Chúa? Thánh giá, ‘rủi ro vĩ đại’ của mọi rủi ro, tình yêu vô bờ của Ngài, một tình yêu cứu độ đòi hỏi mạo hiểm khi phải đánh cược chính Con mình. Và ngày nay, Đấng Phục Sinh vẫn đang chấp nhận rủi ro khi trao vào tay chúng ta những gì Ngài chưa hoàn thành.
Chúng ta có thể cầu nguyện, “Lạy Chúa, đừng để con kiếm tìm bất kỳ một sự an thân nào. Cho con biết ‘mở to đôi mắt’ đầy ngạc nhiên để trở nên ‘khí cụ độc đáo’ cho thế giới trong bàn tay Chúa. Amen.”
Lm Minh Anh, giáo phận Huế
