Phanxico.vn (16/12/2023) – Tin tức Vatican dưới sự theo dõi của phóng viên chúng tôi ở Rôma. Đức Phanxicô thông báo ngài đã chọn nơi chôn cất, đó không phải là hầm mộ Vatican. Một quyết định đáng chú ý.
Trong một phỏng vấn với đài truyền hình Mexico NMas ngày 13 tháng 12, Đức Phanxicô cho biết ngài muốn được chôn cất ở đền thờ Đức Bà Cả ở Rôma. Quyết định này đã làm mọi người ngạc nhiên, vì kể từ Đức Piô IX, tất cả các Giáo hoàng của thế kỷ 20 đều được chôn cất ở hầm mộ trong Đền thờ Thánh Phêrô, trong số 149 Giáo hoàng (trên 265) vì ở đây có mộ của Thánh Phêrô.
Tuy nhiên, yêu cầu này không phải là lần đầu tiên. Trước ngài, Đức Lêô XIII (giáo hoàng từ năm 1878 đến 1903) đã chọn Vương cung thánh đường Thánh Gioan Lateran và Đức Piô IX chọn thánh đường Thánh Lorensô ngoại thành. Ngoài ra, ở đền thờ Đức Bà Cả có bảy mộ của giáo hoàng, trong đó có Giáo hoàng Clement X, người cuối cùng an nghỉ tại đây vào cuối thế kỷ 17.
Một lòng kính mến Đức Mẹ đặc biệt
Không phải là chưa từng có nhưng quyết định của Đức Phanxicô không phải là không có lý do. Ngài giải thích sở dĩ ngài muốn được chôn cất tại đây vì ngài có một lòng kính mến đặc biệt với Đức Mẹ ở đây. Đây là đền thờ kính Đức Mẹ lâu đời nhất của Rôma, mà trước và sau mỗi chuyến tông du ngài đều đến cầu nguyện trước tượng Đức Mẹ bảo vệ người dân Rôma, Salus populi romani. Trong thời đại dịch Covid-19, năm 2020 ngài đã đi bộ trên các con đường vắng vẻ của Rôma trong bầu khí của thời cánh chung để đến đây.
Trong lựa chọn nơi an nghỉ cuối cùng này, ngài cho thấy sự tự do và cá tính của ngài, mà ngay từ đầu triều, ngài đã từ bỏ sự cô lập của các căn phòng ở dinh tông tòa để đến ở Nhà Thánh Marta, nơi có bầu khí của căn nhà luôn có người ra vào. Vào thời điểm đó, lựa chọn này được xem là một lựa chọn của tính đơn giản.
Nhưng thật ra, trên hết là ngài tránh bị cô lập và tách biệt khỏi phần còn lại của thế giới. Trong một cuộc họp cách đây 10 năm, ngài giải thích: “Thật ra đây là vấn đề của tính cách: thế thôi. Tôi cần sống giữa mọi người, nếu tôi sống một mình, tôi sẽ bị cô lập, như thế chẳng có lợi gì cho tôi. Một giáo sư cũng đã hỏi tôi câu hỏi này: ‘Vì sao cha không sống ở đó?’ Tôi trả lời: ‘Thưa giáo sư, vì lý do tâm lý’. Đó là tính cách của tôi. Tôi không thể sống một mình’.”
Giáo hoàng hạnh phúc giữa giáo dân
Theo một cách nào đó, ngài muốn được chôn cất ở đền thờ Đức Bà Cả, chứ không ở các hầm mộ ở Vatican, và đó cũng là lý do cách đây 10 năm, ngài chọn sống ở Nhà Thánh Marta. Ngài cho biết đã đơn giản hóa nghi thức tang lễ của các Giáo hoàng, cũng như ngài từ chối, không để ai quỳ trước ngài hoặc hôn nhẫn trong các buổi tiếp kiến.
Ngài là người cảm thấy mình hạnh phúc khi ở giữa giáo dân và cảm thấy thoải mái hơn khi rời xa trung tâm – Vatican – để hòa nhập với những người ở xa xôi nhất, về mặt địa lý, xã hội hay với lối sống của giáo dân. Có nguy cơ đôi khi ngài trở nên khó khăn hơn với những người ở gần, những người phục vụ ngài, phục vụ Giáo hội, trong Giáo triều. Thái độ này đã làm cho ngài gặp nhiều phản đối.
Một cách vừa ở bên trong, vừa ở bên ngoài
Vì vậy, trong cuộc phỏng vấn, khi được hỏi về đặc điểm tính cách mà ngài thường bị chỉ trích, ngài công nhận ngài “phức tạp”, đôi khi hơi thiếu kiên nhẫn cả với những người ở giáo triều, họ rất tốt, ngài nói thêm, đôi khi ngài như các người cha gia đình, thường khiển trách con cái.
Còn về Giáo triều, nơi chính sách thắt lưng buộc bụng kinh tế đã làm căng thẳng bầu khí, và nơi mọi người đang theo dõi kết quả của phiên tòa Becciu, năm 2020 hồng y đã đột ngột từ chức khỏi bộ Phong thánh và mất các quyền liên quan đến chức hồng y – như quyền bầu mật nghị – vì đã quản lý tài sản Giáo hội không đúng khi ông làm thư ký dưới quyền tại Phủ Quốc vụ khanh, ngay cả trước khi bị xử, một số thấy đây là một cách nói trại.
Sự lựa chọn đền thờ Đức Bà Cả là một chuyện rất đáng chú ý. Là một vương cung thánh đường có cương vị phức tạp, là tài sản của Tòa thánh có liên quan đến lịch sử của giáo hoàng, vừa ở Ý nhưng lại hưởng một quy chế ngoài lãnh thổ kể từ Hiệp định Lateran. Một cách nào đó vương cung thánh đường vừa ở bên trong, vừa ở bên ngoài. Năm 2022, khi nghĩ đến đời sống của ngài trong trường hợp từ chức, Đức Phanxicô đã loại trừ khả năng ở lại Vatican, ngài cho biết ngài sẽ là cha giải tội trong một nhà thờ ở La Mã.
Trong khi quyển tiểu thuyết hài hước Cuộc trốn thoát ngoạn mục của Giáo hoàng (L’Échappée belle du pape, nxb. Quasar) tác giả Michel Cool kể lại cuộc trốn thoát của một Giáo hoàng bị đè bẹp bởi bầu khí áp bức ở đây và sức nặng của những lời buộc tội, được xuất bản ở Pháp, thì thông báo của Đức Phanxicô không phải không gióng lên một mong muốn trốn thoát, nhưng vừa ở bên trong và bên ngoài.
lavie.com, Marie-Lucile Kubacki, 2023-12-15 – Marta An Nguyễn dịch
