Phanxico.vn (6/1/2024) – Kể từ khi được công bố ngày 18 tháng 12-2023, phản ứng của các giám mục với Fiducia supplicans là rất nhiều. Có nhiều giám mục cố gắng giải thích cho giáo dân của mình tuyên bố cho phép chúc phúc cho các cặp đồng tính, nhưng cũng có các giám mục khác không ngừng chỉ trích tuyên bố này một cách công khai.
Một cơn sóng thần. Thuật ngữ này không cường điệu để mô tả số lượng phản ứng xảy ra sau khi Vatican công bố tuyên bố giáo lý Fiducia supplicans. Văn bản này được đăng trực tuyến ngày 18 tháng 12 cho phép các linh mục chúc phúc cho các cặp đồng tính ngoài khuôn khổ phụng vụ. Có rất ít quốc gia mà các giám mục chưa phản ứng, tán thành hay không tán thành văn bản này.
Ở Pháp, nhiều tiếng nói của các giám mục đã được lắng nghe. Giám mục Hervé Giraud, giáo phận Sens-Auxerre phản ứng đầu tiên trong cuộc phỏng vấn với nhật báo La Croix một ngày sau khi tài liệu được công bố. Ngài khẳng định: “Đức Phanxicô cố gắng đi ra khỏi kiểu ‘được phép hay cấm’, ngài muốn đặt con người dưới cái nhìn của Thiên Chúa.” Giám mục không đưa ra bất kỳ hướng dẫn cụ thể nào cho các linh mục của ngài. Ngài đã đoán trước các phản ứng trái chiều trên khắp thế giới. Vài ngày sau, các giám mục Pháp lên tiếng bày tỏ sự dè dặt của họ với văn bản này của Vatican. Trước tiên là giám mục Marc Aillet, sau đó là các giám mục của giáo tỉnh Rennes kêu gọi các linh mục của họ không chúc lành cho các cặp đồng giới mà là chúc lành cho từng cá nhân và riêng biệt. Theo thông tin từ Gia đình Kitô giáo, Hội đồng Giám mục Pháp cũng sẽ có phản ứng chính thức vào tuần tới.
Châu Phi nổi loạn
Hội đồng Giám mục Mỹ phản ứng sớm sau ngày công bố 18 tháng 12. Được xem là khá bảo thủ, hàng giám mục Hoa Kỳ đã thận trọng lưu ý tài liệu này, đồng thời nhắc lại tuyên bố không thay đổi gì trong “giáo huấn của Giáo hội về hôn nhân”. Cá nhân nhiều giám mục Mỹ cũng đã lên tiếng. Nhiều người thể hiện lòng nhân từ tương đối với văn bản này, như giám mục Oscar Cantù của giáo phận San Jose, California, ngài cho rằng tuyên bố này “công nhận và đáp ứng những thực tế khác nhau trong cuộc sống giáo dân”. Hầu hết đều cố gắng giải thích bản văn này và tái khẳng định không có thay đổi nào với giáo huấn của Giáo hội về hôn nhân, như giám mục Robert Barron rất thân thiện với giới truyền thông cho biết. Tuy nhiên có các giám mục khác bày tỏ sự không đồng tình và đưa ra những chỉ dẫn rõ ràng cho các linh mục của họ. Giám mục Leonard Blair, giáo phận Hartford ở Conneticut, đã xin các mục tử trong giáo phận của ngài nói “lời chúc phúc riêng cho từng người” sao cho “chính xác và thận trọng”.
Mặt khác, nhiều hội đồng giám mục đã phản ứng cực kỳ gay gắt với Fiducia supplicans. Đó là trường hợp châu Phi, họ có một danh sách dài các quốc gia ra lệnh cho các linh mục của họ không chúc lành cho các cặp đồng tính: Togo, Rwanda, Congo, Angola, Cameroon, Nigeria, v.v. Hồng y Fridolin Ambongo, chủ tịch Hội đồng các giám mục châu Phi kêu gọi xây dựng một tuyên bố “có giá trị cho toàn thể Giáo hội châu Phi”. Những quan điểm cứng rắn này không chỉ giới hạn ở các giám mục châu Phi. Ở châu Âu, các giám mục của một số quốc gia đã cùng nhau xa rời văn bản của Vatican. Đó là trường hợp ở Hungary, Ba Lan và cả ở Ukraine, nơi các giám mục la-tinh cho rằng “những công thức mơ hồ” của Fiducia supplicans đã tạo một “mối nguy hiểm”. Nhiều giám mục cũng đã đưa ra lập trường cá nhân để bày tỏ nghi ngờ hoặc dè dặt của mình và đề xuất cách hành động trong trường hợp hàng giáo sĩ của họ xin chúc phúc.
Giải thích văn bản Vatican
Ngược lại, một số hội đồng giám mục châu Âu bày tỏ sự tán thành văn bản của bộ Giáo lý Đức tin. Đặc biệt ở Đức, nơi “con đường đồng nghị của Đức” đã kêu gọi chúc phúc cho các cặp đồng giới cách đây vài tháng. Tổng giám mục Georg Bätzing, chủ tịch Hội đồng Giám mục Đức cho biết ngài rất biết ơn về “quan điểm mục vụ” của tuyên bố. Trong một thông cáo báo chí ngày 18 tháng 12, ngài tuyên bố: “Fiducia supplicans vạch ra một ranh giới rõ ràng giữa lòng trung thành vững chắc với những giáo huấn của Giáo hội và những yêu cầu mục vụ của một thực hành nhằm mục đích gần gũi với mọi người.” Cũng vậy, nhiều giám mục châu Âu bày tỏ nhiệt tình của mình, họ nhắc lại Vatican không sửa đổi giáo huấn về hôn nhân.
Đối diện với những phản ứng trái chiều này, trong một tài liệu xuất bản ngày 4 tháng 1, Vatican đã cung cấp một số chi tiết nhất định về Fiducia supplicans. Rút lui với một số người, bảo vệ bản văn với người khác, trong mọi trường hợp, bộ Giáo lý Đức tin đều tham gia vào việc giải thích văn bản nhằm “làm rõ việc tiếp nhận” Fiducia supplicans. Bộ nhấn mạnh, nếu việc thực hiện có thể “chấp nhận các phương thức áp dụng khác nhau” tùy thuộc vào bối cảnh địa phương, nhưng việc “phủ định hoàn toàn hoặc dứt khoát” văn bản là không thể. Tuy nhiên, một số giám mục đang hướng tới việc phủ nhận văn bản, chắc chắn gây ra một trong những rạn nứt lớn nhất trong triều giáo hoàng Phanxicô.
famillechretienne.fr, Cyriac Zeller, 2024-01-05 – Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
